Deliryum, zihinsel işlevlerin bozulması sonucu aniden ortaya çıkan bir grup semptomdur. Deliryumlu kişiler genellikle kafaları karışır, tutarlı düşünceler veya eylemler oluşturamazlar ve kısa süreli hafızalarında sorunlar yaşarlar. Bu durum genellikle yaşlılarda ve sistemik enfeksiyon gibi ciddi bir tıbbi durumu olan kişilerde görülür. Bir kişinin deliryumu varsa, bir doktor tarafından tedavi edilmesi gerekir. Bu doktor, altta yatan hastalığı tedavi etmeye ve deliryumla ilişkili tehlikeli veya yıkıcı olabilecek davranışları kontrol etmeye odaklanacaktır.
adımlar
Yöntem 1/3: Deliryumun Tıbbi Olarak Tedavi Edilmesi
Adım 1. Altta yatan hastalığı tedavi edin
Deliryuma neden olabilecek çok çeşitli tıbbi problemler vardır. Bunlar, felç gibi yaşamı tehdit eden hastalıklardan dehidrasyon gibi kolayca çözülebilecek basit sorunlara kadar değişebilir. Çoğu durumda, altta yatan sorun etkili bir şekilde tedavi edildiğinde, hezeyan kendi kendine düzelir.
Deliryumun altında yatan pek çok farklı neden olduğundan, her hasta için tek bir tedavi planı işe yaramaz. Bu, altta yatan hastalığın doğru teşhisini, uygun tedavinin önemli bir yönü haline getirir
Adım 2. Güvenlik önlemleri alın
Çoğu durumda, deliryumlu yaşlı bir kişiye ilaç vermemek en iyisidir. Bununla birlikte, bir kişi aşırı derecede ajite olursa veya kendisi veya başkaları için tehlike oluşturursa, ilaç alması gerekir. Ajitasyonlarını en aza indirmek için iyi çalışacak, ancak mümkün olan en iyi yaşam kalitesine sahip olmalarını sağlayacak ilaçlar hakkında doktorlarıyla konuşun.
- Bir deliryum hastasının ilaç alması gerekiyorsa, tipik olarak haloperidol gibi bir antipsikotik ilaç verilir. Bazı durumlarda onlara sakinleştirici verilebilir, ancak bu çok nadiren yapılır.
- Bazı aşırı deliryum vakalarında, hastaların kendilerini ve başkalarını korumak için kısıtlanması gerekir. Bu, yalnızca diğer tüm tedavi seçenekleri tükendikten sonra son çare olarak kullanılmalıdır.
Adım 3. Deliryum, demans ve akıl hastalığı arasında ayrım yapın
Deliryum, semptomları benzer olduğu için sıklıkla yanlışlıkla bunama olarak teşhis edilir. Demans, iki veya daha fazla beyin fonksiyonunda azalma ile karakterizedir ve Alzheimer hastalığı veya felç gibi bir durumun belirtisidir. Deliryum, özellikle altta yatan hastalığın teşhis edilmesi zor olduğunda, akıl hastalığı ile karıştırılabilir.
- Deliryuma sahip olanlar, tipik olarak, bunama hastalarına göre odak ve dikkati sürdürmekte önemli ölçüde daha zor zamanlar geçirirler.
- Deliryum semptomları önemli ölçüde dalgalanma eğilimi gösterirken, bunama hastaları gün boyunca nispeten tutarlı hafıza ve düşünme becerilerine sahip olma eğilimindedir.
- Deliryumlu olanlar genellikle altta yatan hastalıklarıyla ilişkili ek semptomlara sahiptir, bunama olanlar ise yoktur.
- Akıl hastalığı ve deliryum genellikle kişinin kaç yaşında olduğu ve semptomlarının aniden ortaya çıkıp çıkmadığı dikkate alınarak ayırt edilebilir. Ani belirtiler gösteren yaşlı bir kişinin akıl hastalığı yerine deliryum geçirmesi muhtemeldir.
- Bununla birlikte, demansı olanların deliryum alması muhtemeldir. Bir hasta her iki duruma da sahip olabilir ve ayrı ayrı tedavi edilmelidir.
UZMAN İPUCU
Alex Dimitriu, MD
Sleep Medicine & Psychiatry Professional Alex Dimitriu, MD is the Owner of Menlo Park Psychiatry and Sleep Medicine, a clinic based in the San Francisco Bay Area with expertise in psychiatry, sleep, and transformational therapy. Alex earned his Doctor of Medicine from Stony Brook University in 2005 and graduated from the Stanford University School of Medicine's Sleep Medicine Residency Program in 2010. Professionally, Alex has dual board certification in psychiatry and sleep medicine.
Alex Dimitriu, MD
Sleep Medicine & Psychiatry Professional
Delirium is similar to a dream state
Delirium, in many ways, is the invasion of dreams into your waking life. Unfortunately, for some people, it becomes hard to tell where your dreams end and where reality begins.
Method 2 of 3: Giving Supportive Care
Adım 1. Kişiyi rahat, sakin ve memnun tutmaya odaklanın
Deliryumlu bir kişinin çevresini olabildiğince sakin ve yatıştırıcı hale getirmek istiyorsunuz. Bu onların uyanma saatlerini daha huzurlu hale getirecek ve zor zamanlar geçirdiklerinde bazı yatıştırıcı etkiler sağlayabilir.
Kişiyi sakin ve rahat tutmak, bazen deliryum hastaları için sorun olabilen dinlendirici uykuyu da teşvik edecektir
Adım 2. Çevrelerini sabit tutun
Bir kişi deliryum yaşadığında, çevrelerindeki çok küçük değişikliklerden dolayı şaşırabilir veya kafası karışabilir. Bunu en aza indirmek için, odalarındaki eşyaları hareket ettirmemeye çalışın. Mobilyaları aynı yerde tutun ve yemek tabakları gibi günlük olarak getirilen ve çıkarılan eşyaları her seferinde aynı yere koyun.
Hatta bunu rutinlerinin değişmez bir parçası olarak tutmak için her gün aynı yemekleri kullanmak isteyebilirsiniz
Adım 3. Onları tanıdık insanlarla çevreleyin
Etrafta arkadaş canlısı, tanıdık yüzlerin olması, deliryumlu bir kişiyi daha sakin ve mutlu edebilir. Mümkünse sevdiklerinizi yakınınızda tutun ve mümkünse aynı bakıcıları her gün etrafta tutmaya çalışın.
Deliryumlu kişiye arkadaşlarının ve ailesinin fotoğraflarını düzenli olarak gösterin, böylece onları seven ve önemseyen insanları hatırlasınlar
Adım 4. Programlarını her gün aynı tutun
Belirli bir rutine sahip olmak, genellikle deliryumlu bir kişinin daha rahat hissetmesini ve daha az kafasının karışmasını sağlar. Yemeklerini yediklerinden, egzersiz yaptıklarından ve her gün aynı saatte ziyaretçilerin olduğundan emin olmak, kafa karışıklığını ve endişeyi en aza indirebilir.
Ancak, belirli bir programa sahip olmanın her zaman mümkün olmadığını unutmayın. Bazen yapabileceğiniz tek şey kişinin rutinini olabildiğince sabit tutmaktır ve doktor ziyaretleri veya diğer zorunluluklar nedeniyle ayarlamalar yapmanız gerekecektir
Yöntem 3/3: Deliryum Teşhisi
Adım 1. Belirtileri tanımlayın
Deliryumlu birinin yaşayabileceği çok çeşitli semptomlar vardır. Belirtiler tipik olarak aniden ortaya çıkar ve şunları içerir:
- Konuşma bozukluğu
- Azaltılmış dikkat süresi
- Çevre bilinci eksikliği
- Huzursuzluk
- Anormal uyku düzenleri
- Karışıklık ve oryantasyon bozukluğu
- Kısa süreli hafıza kaybı
- Normal duygulardaki değişiklikler
- Kişilik değişiklikleri
- inkontinans
- görsel halüsinasyonlar
- Hastalık belirtileri (ateş, titreme, ağrı vb.)
Adım 2. Bir doktora görünün
Deliryum olduğundan şüphelenilen bir kişinin bir doktor tarafından görülmesi önemlidir. Birdenbire kafa karışıklığı, hafıza kaybı ve tutarsızlık çeken biri varsa, hemen bir doktora görünmelidir. Bu kişiyi hemen bir acil servise veya doktorunun ofisine götürün.
Deliryum, çoğunlukla bir hastalığın neden olduğu bir grup semptom olduğundan, buna yakalananlar genellikle bir doktorun bakımı altındadır. Bununla birlikte, hastaneye kaldırılan veya hemşirelik bakımı alan bir kişide deliryum belirtileri görürseniz, yine de o kişinin doktoruna veya hemşiresine bunların oluştuğunu bildirmelisiniz
Adım 3. Bir ruh sağlığı değerlendirmesini tamamlayın
Deliryumu teşhis etmek için doktorunuz, genel zihinsel durumunu değerlendirmek için hastayla gayri resmi bir konuşma yaparak başlayacaktır. Doktora hafıza, netlik ve çevrelerini anlama sorunları olup olmadığını gösterecek temel sorular soracaklar.
- Doktor, basit matematik problemleri, hangi gün veya yıl olduğu ve aile üyelerinin adlarının ne olduğu gibi kişinin beyin fonksiyonunu kontrol etmek için çok çeşitli sorular sorabilir.
- Bir kişinin bir doktorla uzun süredir devam eden bir ilişkisi varsa, doktorun deliryum belirtilerini tespit etmesi daha kolay olacaktır. Bunun nedeni, o kişinin kişiliğini bilmeleri ve anormal davranışları fark edebilecek olmalarıdır.
Adım 4. Fizik muayene yapın
Doktor, hastanın genel ruh sağlığını değerlendirdikten sonra, genellikle bir fizik muayene de yapar. Bu, doktorun deliryuma neden olabilecek altta yatan hastalıkları tanımlamasına yardımcı olabilir.
- Fizik muayene, kişinin kan basıncını ve sıcaklığını almayı ve hareketlerini ve herhangi bir ağrı veya rahatsızlık alanlarını değerlendirmeyi içerir.
- Bazı durumlarda doktor, vücutta herhangi bir hastalık olup olmadığını değerlendirebilmek için hemen kan veya idrar tahlili yapılmasını da isteyebilir.
Adım 5. Nörolojik muayene yapın
Doktorunuz deliryumunuz olduğundan şüpheleniyorsa, özellikle beyin fonksiyonlarını kontrol etmek için zaman ayırmalıdır. Bunu yapmak için doktor, beynin uygun tepki verip vermediğini görmek için hastanın vizyonunu, koordinasyonunu ve kas reflekslerini kontrol edecektir.
- Nörolojik testler yapmak, doktorun deliryumun beyindeki felç gibi bir sorunun belirtisi olup olmadığını belirlemesine yardımcı olabilir.
- Deliryumun nedenini teşhis etmek için beyin görüntüleme testleri yapmak da gerekli olabilir.
