Fistül, vücuttaki herhangi 2 organ veya yüzey arasında anormal tünel şeklinde bir açıklıktır. Fistüllerin oluşması için en yaygın yerlerden bazıları rektum (bağırsağın alt ucu) ile vajina, rektum ve anüs çevresindeki deri veya alt bağırsak ve mesane arasındadır. Fistüller ağrılı, korkutucu ve utanç verici olabilir. Neyse ki, çeşitli tedavi seçenekleri var. Fistülün yaygın semptomlarını tanımayı öğrenin ve sizde olduğunu düşünüyorsanız tıbbi yardım alın. Ameliyat, travma ve anormal iyileşmeyi içeren fistül gelişimi için risk faktörlerinizi değerlendirerek doktorunuzun teşhis koymasına yardımcı olabilirsiniz.
adımlar
Bölüm 1/3: Fistül Belirtilerini Tanımak
Adım 1. Anüs veya cinsel organ çevresinde ağrı olup olmadığını kontrol edin
Ağrı ve tahriş, birçok fistül tipinin ortak semptomlarıdır. Anüs, cinsel organlar veya cinsel organlar ile anüs (perine) arasındaki bölgede ağrı ve şişlik yaşayabilirsiniz.
- Anal fistüller bağırsak hareketleri sırasında ağrıya neden olabilir.
- Vajinayı tutan fistüller cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir.
Adım 2. Olağandışı kanama veya akıntı olup olmadığına bakın
Fistüller, anüs veya cinsel organ çevresinde kanama veya akıntıya neden olabilir. Akıntının kötü kokulu olduğunu veya irin içerdiğini fark edebilirsiniz.
Vajinal fistülünüz varsa, irin veya dışkı içeren vajinal akıntınız olabilir. Vajinanızdan gaz sızıntısı da fark edebilirsiniz
Adım 3. İdrar problemlerini not edin
Mesaneyi tutan fistüller çeşitli idrar yolu semptomlarına neden olabilir. Sık idrar yolu enfeksiyonlarına ek olarak, şunları yaşayabilirsiniz:
- İdrarınızı tutmada zorluk veya olağandışı yerlerden (örneğin vajinanız) idrar sızıntısı.
- İdrar yaparken gazın üretranızdan (mesanenizle cinsel organlarınız arasındaki açıklık) geçişi.
- Renksiz, bulanık veya kötü kokulu idrar.
Adım 4. Gastrointestinal semptomları izleyin
Fistüller pelvis veya karında ağrıya neden olabilir. Ayrıca mide bulantısı, ishal veya kusma fark edebilirsiniz. Bunlar birçok farklı durumun belirtileri olabilirken, bunları diğer yaygın fistül semptomlarıyla (genital ağrı ve akıntı gibi) birlikte yaşarsanız bir fistülü gösterebilirler.
Adım 5. Herhangi bir genel hastalık belirtisini not edin
Daha spesifik semptomlara ek olarak, fistüller tüm vücudunuzu etkileyen belirsiz semptomlara neden olabilir. Bu semptomlar fistülle ilişkili bir enfeksiyonu gösterebilir. Aşağıdaki gibi belirtiler fark edebilirsiniz:
- Ateş.
- Titreme.
- Tükenmişlik.
- Genel bir hasta olma hissi.
Bölüm 2/3: Tıbbi Teşhis Alma
Adım 1. Birinci basamak doktorunuzu görmek için randevu alın
Fistülünüz olabileceğini düşünüyorsanız, hemen doktorunuzu arayın. Tedavi edilmezse fistül enfeksiyona veya çevre dokularda daha fazla hasara yol açabilir. Randevunuzda doktorunuza şunları söyleyin:
- Şu anda yaşadığınız herhangi bir semptom.
- Genel sağlık geçmişiniz ve sahip olabileceğiniz diğer tıbbi durumlarınız.
- Şu anda almakta olduğunuz herhangi bir ilaç.
Adım 2. Doktorunuzun fizik muayene yapmasına izin verin
Doktorunuz fistülün görünür herhangi bir belirtisini kontrol etmek için fizik muayene yaparak başlayacaktır. Ayrıca herhangi bir belirgin kitle, hassasiyet alanı veya diğer hastalık, enfeksiyon veya yaralanma belirtilerini hissedebilirler.
- Şüpheli vajinal fistüller için doktorunuz pelvik muayene yapabilir ve vajinanızın içine bakmak için bir spekulum kullanabilir.
- Anüs veya rektumu içeren fistüller için, doktorun rektumunuzun içini dijital olarak (eldivenli parmaklarıyla) hissetmesi veya anoskop adı verilen bir aletle anüs ve rektumunuzun içine bakması gerekebilir.
- Anal fistüller, anüsünüzün etrafındaki deride açıklıklar olarak dışarıdan görülebilir.
Adım 3. Görüntüleme testlerine onay verin
Doktorunuz bir fistülden şüpheleniyorsa, fistülün yerini belirlemek için muhtemelen 1 veya daha fazla görüntüleme testi önerecektir. Yaygın görüntüleme testleri şunları içerir:
- Rektum, idrar yolu ve cinsel organların röntgeni. X-ışınlarında olası fistülleri görebilmek için kontrast maddeden (baryum veya radyoaktif iyot gibi) yapılmış bir enjeksiyon veya lavman almanız gerekecektir.
- BT taramaları veya MRI'lar.
- Anüs veya vajinanın ultrasonu.
Adım 4. Doktorunuz öneriyorsa kolonoskopi yaptırın
Doktorunuz, Crohn hastalığı veya başka bir iltihaplı bağırsak bozukluğundan kaynaklanan fistülleriniz olabileceğinden şüpheleniyorsa, kolonoskopi yapmak isteyebilir. Bu, uzun, esnek bir tüp kullanarak anüs yoluyla kolona küçük bir kamera yerleştirmeyi içerir.
En yaygın olarak, kolonoskopiler “bilinçli sedasyon” altında yapılır. Bu, işlem sırasında yarı bilinçli olacağınız, ancak büyük bir rahatsızlık hissetmemeniz gerektiği anlamına gelir
Adım 5. Gerekirse kan örnekleri sağlayın
Bazı fistül türleri için kan testi yaptırmak faydalı olabilir. Kan testleri, Crohn hastalığını (fistüllerin yaygın bir nedeni) belirlemek için faydalı olabilir.
Adım 6. Vajinal fistüller için çift boya veya mavi boya testi yaptırın
Bu testler vajina ve mesane veya rektumu içeren fistülleri teşhis etmek için kullanılır. Parlak renkli bir boyayı yutmanız ve/veya boyayı rektum veya mesanenize enjekte ettirmeniz istenebilir. Ardından vajinanıza bir tampon yerleştireceksiniz. Tampon boyadan herhangi birini alırsa, bu fistülün yeri hakkında bir ipucu sağlayacaktır.
- Vajina ve idrar yolu arasındaki fistüllerin yerini saptamak için çift boya testleri kullanılır.
- Mavi boya testleri, rektum ve vajina arasındaki fistülleri kontrol eder.
Adım 7. Önerilen diğer testlere gönderin
Şüphelenilen fistülün tipine bağlı olarak doktorunuz çeşitli başka testler önerebilir. Bazı yaygın testler şunları içerir:
- Crohn hastalığını kontrol etmek için bağırsak dokunuzun biyopsisi.
- Rektum ve sfinkterinizin gücünü ve işlevini kontrol etmek için testler.
Adım 8. Tedavi seçeneklerinizi tartışın
Fistülünüz için doğru tedavi, fistülün boyutuna, konumuna ve diğer ilgili komplikasyonlara bağlı olacaktır. Doktorunuz tedavi için sizi ürolog veya jinekolog gibi başka bir uzmana sevk edebilir. Yaygın tedaviler şunları içerir:
- Herhangi bir enfekte materyali, tıkanıklıkları veya biriken sıvıyı boşaltmak için fistüle yerleştirilen küçük bir kateter.
- Enfeksiyonu tedavi etmek için antibiyotikler.
- Fistülü onarmak için ameliyat.
- Fistülü kapatmak veya doldurmak için özel tıbbi yapıştırıcıların veya diğer malzemelerin (kollajen gibi) kullanılması.
- Anüs ile cilt yüzeyi arasındaki fistüllerde, fistül üzerinde cilt ve kasta küçük bir kesi yapılarak fistülün iyileşmesini teşvik etmek mümkün olabilir.
Bölüm 3/3: Risk Faktörlerinizi Değerlendirme
Adım 1. İnflamatuar bağırsak durumunuz olup olmadığını belirleyin
Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları, bazı tür fistül geliştirme riskinizi artırabilir. Fistül semptomlarınız varsa ve ayrıca iltihaplı bağırsak rahatsızlığınız olduğunu biliyor veya bundan şüpheleniyorsanız, doktorunuza bildirin.
- Kalıcı ishal, karın krampları, şişkinlik, kanlı dışkı, ateş, mide bulantısı ve açıklanamayan kilo kaybı yaşıyorsanız IBD'niz olabilir.
- Kolonda küçük ceplerin oluştuğu ve iltihaplandığı veya enfekte olduğu bir durum olan divertikülit de fistüllere yol açabilir.
Adım 2. Varsa doğum geçmişinize bakın
Fistüller zor veya karmaşık bir doğum sırasında ortaya çıkabilir. Rektum ve vajina arasındaki fistüller özellikle yaygındır, ancak anüsün dışında da fistüller gelişebilir. Doğumdan sonra, doğum süreciyle ilgili yaralanmaların düzgün bir şekilde iyileştiğinden emin olmak için OB-GYN'nizi düzenli olarak takip edin.
Yakın zamanda doğum yaptıysanız ve ateş, ağrı veya kötü kokulu akıntı gibi enfeksiyon veya fistül belirtileri yaşıyorsanız hemen OB-GYN'nizi arayın
Adım 3. Herhangi bir pelvik yaralanma veya enfeksiyon öyküsünü inceleyin
Bağırsaklarınızdaki veya pelvik bölgenizdeki herhangi bir yaralanma sizi fistül geliştirme riskine sokabilir. Bu tür bir yaralanma travmadan (örneğin bir araba kazasının neden olduğu bir yaralanma) veya komplike bir pelvik cerrahiden (histerektomi gibi) kaynaklanabilir. Ayrıca pelvisinizi etkileyen enfeksiyon, kanser veya radyasyon tedavisinin bir sonucu olarak fistül geliştirebilirsiniz.
- Radyasyon tedavisine bağlı yaralanmaların gelişmesi uzun zaman alabilir. Pelvik radyasyon tedavisi gördüyseniz, 6 ay ila 2 yıl sonra fistül gelişebilir.
- Klamidya ve HIV gibi cinsel yolla bulaşan bazı enfeksiyon türleri sizi fistül geliştirme riskine sokabilir.
