Kırık, aşırı basınç veya kuvvet nedeniyle kemiğin kırıldığı veya çatladığı tıbbi bir durumdur. Kırık kemik cilde nüfuz etmediğinde kapalı bir kırık oluşur. Kapalı bir kırık, düzgün bir şekilde iyileşmesi için profesyonel tıbbi müdahale gerektirse de, iyi bir ilk yardım protokolü bilgisi, yaralı kişinin tedaviyi beklerken daha rahat etmesine ve kırığın daha da kötüleşmesini önlemeye yardımcı olabilir. İlk yardım sırasında kapalı bir kırığın nasıl tedavi edileceğini öğrenmek için aşağıdaki Adım 1 ile başlayın.
adımlar
Bölüm 1/3: İlk Yardımın Uygulanması
Adım 1. Kişinin hareketini mümkün olduğunca kısıtlayın
İlk yardım sağlamanın ilk adımı, yaralı kişinin hareket etmesini önlemektir. Hareketsiz oturmalarını veya uzanmalarını isteyin ve onları mümkün olduğunca rahat ettirmeye çalışın.
- Bu özellikle boyunlarında herhangi bir ağrı hissederlerse önemlidir, çünkü onları hareket ettirmek omurgalarında ciddi yaralanmalara neden olabilir. Omurgada yaralanma olabileceğinden şüpheleniyorsanız ambulans çağırın.
- Tıbbi yardım beklerken hastaya yaralanmanın nasıl olduğunu ve nerede ağrı hissettiğini sorun. Bu bilgi, en iyi eylem planına karar vermenize ve zamanı geldiğinde medya profesyonellerini bilgilendirmenize yardımcı olacaktır.
Adım 2. Herhangi bir kanamayı durdurmak için temiz bir bez kullanın
Kapalı kırık bölgesinde (veya vücudun herhangi bir yerinde) herhangi bir kanama varsa, temiz bir bezle yaraya doğrudan baskı uygulayarak kan kaybını durdurabilir veya en aza indirebilirsiniz. Basınç kan damarlarını daraltarak kanamayı kontrol altında tutar.
- Yarayı temiz bir bezle örtmek de enfeksiyon kapmasını önlemeye yardımcı olacaktır. Mümkünse, ellerinizin hastanın kanıyla doğrudan temas etmesini önlemek için eldiven giyin - bu aynı zamanda enfeksiyonun önlenmesine de yardımcı olacaktır.
- Bu tekniğin yalnızca kan bir damardan (kanı düşük basınçta pompalayan) geliyorsa işe yarayacağını unutmayın. Kan bir arterden geliyorsa, kanamayı tek başına basınçla kontrol etmek imkansız olacak ve hastanın derhal tıbbi müdahaleye ihtiyacı olacaktır.
Adım 3. Daha fazla yaralanmayı önlemek için yaralı bölgeyi hareketsiz hale getirin
Bir sonraki adım, kırık uzvun bir atel kullanarak hareketsiz hale getirilmesidir - bu, kemiğin daha fazla yer değiştirmesini önleyecektir. Deforme olmuş bir kemiği hareket ettirmeye veya yeniden hizalamaya çalışmayın.
- Elinizde kolayca varsa, yaralanmayı hareketsiz hale getirmek ve rahatsızlığı azaltmak için kırılan kemiğe yastıklı bir atel uygulanabilir. Kırığın daha da kötüleşmesini önlemek için ateli çok dikkatli bir şekilde uyguladığınızdan emin olun. Atel uygulamak hastaya çok fazla acı veriyorsa, bir kenara koyun.
- Dolgulu bir ateliniz yoksa doğaçlama yapabilir ve mevcut malzemeleri kullanarak kendinizinkini yapabilirsiniz. Örneğin, bir parça karton veya tahta, bir demet ince dal, rulo bir gazete kırık uzuv boyunca yerleştirilebilir, daha sonra bir parça ip, kemer, kravat veya bir kumaş parçası kullanılarak yerinde tutulabilir.
Adım 4. Şişmeyi azaltmak ve ağrıyı gidermek için bir buz paketi uygulayın
Yaralanmayı takiben mümkün olan en kısa sürede kırık bölgesine bir buz paketi uygulayın. Buzun soğuğu kan damarlarını daraltarak yaralanmaya giden kan akışını azaltmaya ve aşırı şişmeyi önlemeye yardımcı olur. Buz ayrıca ağrıyı gidermeye yardımcı olur.
- Buzu yaralı uzuvda 10 ila 20 dakika tutun, ardından tekrar uygulamadan önce cildin ısınmasını sağlamak için bir ara verin.
- Buz paketini temiz bir bez veya havluya sardığınızdan emin olun - aşırı soğuk doku hasarına neden olabileceğinden buz asla ciltle doğrudan temas etmemelidir.
- Bir buz paketiniz yoksa, bir paket donmuş sebze iyi olur. Yaralanma bölgesine asla ısı paketi veya sıcak kompres uygulamayın, çünkü bu bölgeye kan akışını artıracak, şişliği ve ağrıyı artıracaktır.
Adım 5. Kırık uzuv kaldırın
Daha fazla yaralanmaya neden olmadan bunu yapmak mümkünse, yaralı uzvu kalp seviyesinin üzerinde tutmaya çalışın. Bu, bölgeye kan akışını azaltır ve şişmeyi önler. Yaralı kişi yatarsa, kırık kol, el, bacak veya ayağını bir yastık veya minder yığınına dayayabilirsiniz.
Adım 6. Sessiz bir ortam sağlayın
Yaralı kişi için sessiz bir ortam sağlamaya çalışın. Bu onların sakin kalmasına ve hareketsiz kalmasına yardımcı olacaktır. Gerektiğinde minder, battaniye ve yastık kullanarak onları olabildiğince rahat ettirin ve başkalarının etraflarında kalabalıklaşmasını önleyin.
Adım 7. Yaralanma sırasında oluşan yaraları temizleyin
Yaralı kişinin açık yaraları varsa, bunları temizlemek için elinizden gelenin en iyisini yapın, çünkü bu yaralanmayı önlemeye yardımcı olacaktır.
- Temiz bir pamuğu hidrojen peroksit veya betadine batırın ve hafif dairesel hareketlerle yarayı merkezden dışarıya doğru temizlemek için kullanın.
- Temiz bir bandaj kullanarak yarayı sarın. Bandajın çok sıkı uygulanmadığından emin olun, aksi takdirde yaralı bölgeye kan akışını kısıtlayabilir ve iyileşmeyi yavaşlatabilir.
Adım 8. Yaralı kişiye şok tedavisi uygulayın
Yaralı kişi şoka girerse, başını gövdesinden daha aşağıda olacak şekilde vücudunu yatırın. Mümkünse, bacakları kaldırın. Bu, kalbe ve beyne giden kan akışını teşvik eder.
- Yaralıyı bu konuma getirmenin ancak boynu veya sırtı yaralanmamışsa mümkün olduğunu unutmayın. Aksi takdirde, yaralanmayı daha da kötüleştirme riskiyle karşı karşıya kalırsınız.
- Şokun başlıca belirtileri arasında hızlı, sığ nefes alma; soğuk, nemli cilt; hızlı, zayıf bir nabız; çok zayıf veya baygın hissetmek. Daha az görülen şok belirtileri şunlardır: kaygı ve ajitasyon; mavimsi dudaklar ve tırnaklar; karışıklık veya tepkisizlik; nöbetler, terleme veya göğüs ağrısı; bakıyormuş gibi görünen gözler.
- Şok geçiren kişilere ilk yardımın nasıl yapılacağı hakkında daha fazla bilgi için bu makaleye bakın.
Adım 9. Dolaşımı teşvik etmek için tüm dar giysileri veya takıları çıkarın
Kan dolaşımını engelleyebilecek büzücü giysileri veya takıları çıkarın. Gerekirse, kolayca çıkaramayacağınız giysileri kesmek için bir makas kullanın.
Adım 10. Ağrıyı hafifletmek için yaralı kişiye ilaç verin
Yaralı kişi çok ağrı çekiyorsa, ona ibuprofen gibi reçetesiz satılan bir ağrı kesici verebilirsiniz. Bu, kişinin tıbbi yardım alması durumunda ağrının kontrol altında tutulmasına yardımcı olacaktır.
- Ağrı düzeyi ne olursa olsun, yaralı kişiye ambalaj üzerinde belirtilen dozdan daha yüksek dozda ağrı kesici ilaç vermeyin.
- Yaralı kişiye herhangi bir ağrı kesici ilaç vermeden önce, düzgün bir şekilde yutabildiklerinden emin olun, aksi takdirde boğulmaya başlayabilir. Aynı şey hastaya herhangi bir yiyecek veya su vermek için de geçerlidir.
Adım 11. Yaralı tarafın bakımını mümkün olan en kısa sürede eğitimli tıp uzmanlarına teslim edin
Ambulans geldiğinde veya yaralı kişiyi hastaneye götürdüğünde, hastanın bakımını tıp uzmanlarına devredin. Onları yaralanmanın nedeni ve sağladığınız ilk yardım bakımının ayrıntıları hakkında bilgilendirin.
Bölüm 2/3: Kapalı Kırık Belirtilerinin Belirlenmesi
Adım 1. Yaralanma bölgesinde şiddetli ağrı olup olmadığına bakın
Kapalı bir kırıkla ilişkili ağrı, keskin ve acı veren ağrı düğümleri olarak tanımlanabilir. Ağrı, yaralanan bölgedeki kas lifleri gerildiğinde veya yırtıldığında ortaya çıkar. Bu, kas liflerinin daralmasına neden olarak, etkilenen bölgeye yetersiz kan akışına ve oksijen eksikliğine neden olur. Bu, yaralanma bölgesi çevresinde laktik asit birikmesine neden olur. Laktik asit, yaralanma çevresindeki pH seviyelerini bozarak ağrıya neden olur.
- Ağrının bir sonucu olarak, yaralı kişi vücudunun yaralı kısmına herhangi bir ağırlık koyamaz. Eğer yaparlarsa, vücut bölgesinde çok şiddetli, titreşen ağrı yaşayabilirler.
- Ağrıya, kırılan kemiğin iki yarısı birbirine sürtündüğünde ortaya çıkan bir gıcırtı sesi ve hissi de eşlik edebilir.
- Hafif basınç uygulandığında yaralanma da dokunmaya karşı hassas olmalıdır.
Adım 2. Hareket etme zorluğu veya normal fonksiyon kaybı olup olmadığına bakın
Kapalı bir kırık, vücudun yaralı kısmını hareket ettirmeyi çok zor hatta imkansız hale getirecektir. Bu, normal işlevi sınırlar ve yaralı kişinin basit faaliyetler ve görevler yapmasını engeller.
Adım 3. Bir kemiğin üzerinde şişme veya morarma belirtileri olup olmadığına bakın
Kapalı bir kırık meydana geldiyse, yaralanma bölgesinde şişlik veya morarma belirtileri görebilmeniz gerekir.
- Çürükler, aşırı güç veya cilde darbe sonucu derinin altındaki kan damarları kırıldığında ortaya çıkar. Bu kan damarlarından kan sızarak ciltte kırmızı, siyah veya mor lekeler oluşur.
- Şişme, vücudun bağışıklık sistemi tahriş edici maddeler, hasarlı hücreler ve patojenler gibi yaralanma bölgesi çevresindeki zararlı uyaranları ortadan kaldırmak için kan yoluyla iltihaplı kimyasallar saldığında meydana gelir. Bu, vücudun iyileşme sürecini başlatmasını sağlar.
Adım 4. Kırığın altında nabız kaybını hissedin
Nabız, kanı vücudun farklı bölgelerine verimli bir şekilde dağıtmak için kan damarlarının ritmik kasılma ve gevşemesidir. Nabız, yaralanma bölgesinin altında düşük veya zayıf hissediyorsa, bu, kan dolaşımının tehlikeye girdiği ve bir kas veya kemik yaralanmasının muhtemel olduğu anlamına gelir. Nabzı nasıl arayacağınızı öğrenmek için bu makaleye bakın.
- Kan akışı bozulursa, yaralı kişinin kırık bölgesinin altında uyuşma ve hatta felç geçirmesi muhtemeldir.
- Duygu kaybı genellikle kan eksikliğinden kaynaklansa da, hasar görmüş bir sinirin işi de olabilir.
Adım 5. Kırık bölgesinde soluk veya rengi bozulmuş cilt olup olmadığına bakın
Kapalı bir kırığın ardından, yaralanmayı çevreleyen kas lifleri gerilir ve yırtılır, bu da yaralanma bölgesine kan akışını etkiler. Bu azalan kan akışı, cilde normal rengini veren kan olduğu için kırık bölgesinin soluklaşmasına ve renginin bozulmasına neden olur.
Adım 6. Deforme olmuş veya bükülmüş bir görünüm arayın
Bazı durumlarda (hepsi olmasa da) kapalı bir kırık, normal, yaralanmamış uzuv ile karşılaştırıldığında, yaralı uzvun bükülmüş veya deforme olmuş görünmesine neden olur. Bu, yaralanma bölgesindeki kırık kemik parçalarından kaynaklanır.
Bölüm 3/3: Kapalı Kırıkları Anlamak
Adım 1. Kapalı kırık ile açık kırık arasındaki farkı anlayın
Kırık, kemiğin devamlılığının bozulması olarak tanımlanır. Açık ve kapalı olmak üzere iki tür kırık vardır:
- Açık kırık: Bu tip kırık çıplak gözle görülebilir. Yaralanma bölgesi üzerindeki deri kaybolur ve alttaki kaslar ve kemik parçaları görülebilir. Bu tür kırıklarda genellikle çok fazla kanama olur ve enfeksiyona daha yatkındır.
- Kapalı kırık: Kemik kırıldığında veya çatladığında ancak cilde nüfuz etmediğinde kapalı bir kırık oluşur, bu nedenle yaralanmayı örten cilt sağlam kalır. Kapalı kırıklar açık kırıklardan daha yaygındır ve tedavisi genellikle daha kolaydır.
Adım 2. Hangi grupların kapalı bir kırığı sürdürme olasılığının daha yüksek olduğunu bilin
Bazı insan grupları, diğerlerine göre kapalı bir kırık yaşama riski altındadır. Bunlar şunları içerir:
- 65 yaş üstü kişiler: İnsanlar yaşlandıkça vücutları besinleri eskisi kadar iyi ememez hale gelir. Vücut yeterli miktarda kalsiyumu ememediğinde, kemikler zayıflar ve bu da onları kapalı kırıklara ve diğer kemik yaralanmalarına karşı daha duyarlı hale getirir.
- Osteoporozlu kişiler: Osteoporoz, kemiklerin zayıf ve içi boş hale geldiği ve kırılmaya daha yatkın hale geldiği bir durumdur.
- Kanserli insanlar: Kanser hastaları kırılgan kemiklere ve zayıflamış kas dokusuna sahiptir. Bu onları yaralanmalara karşı daha duyarlı hale getirir.
- Anormal adet döngüsü olan kadınlar: Anormal adet kanaması genellikle düşük östrojen seviyelerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Östrojen, aynı zamanda kemik büyümesini düzenlemeye yardımcı olan bir kadın hormonudur. Östrojen seviyeleri düşükse, kemikler zayıflar ve çarpma anında kırılma veya kırılma olasılığı artar.
- Spor yapan kişiler: Futbol, basketbol, tenis ve squash gibi spor yapan kişiler daha çok düşmeye veya uzuvlarına kırılmalara neden olabilecek kuvvetli darbeler almaya bayılırlar.
Adım 3. Ciddi kapalı kırıkların ameliyat gerektirebileceğini unutmayın
Daha az şiddetli kırıklarda, kemik doğru pozisyona geri döndürülecek ve uzuv iyileşirken onu korumak için bir alçı ile kaplanacaktır. Ancak daha şiddetli kapalı kırıklarda ameliyat gerekebilir.
- Ameliyat sırasında kırılan kemik parçalarının tekrar yerine konması gerekecektir. Ardından kemiği stabilize etmek ve normal şekilde iyileşmesini sağlamak için kemiğe çiviler, plakalar veya vidalar yerleştirilecektir. Bazı durumlarda, kemiği hizada tutmak için kemiğin ortasından metal çubuklar yerleştirilecektir.
- Yaralanmanın ciddiyetine bağlı olarak, kırılan kemiğin iyileşmesi birkaç ay kadar sürebilir. İyileşen uzuv ilk başta sert hissedebilir, ancak fizik tedavi ile çoğu hasta tam hareketliliğini yeniden kazanır.
