Akciğer (pulmoner) iltihabı hava yollarını ve akciğer dokusunu etkiler. Vücudun yaralanma veya patojenlere karşı bağışıklık tepkisinin neden olduğu iltihaplanma, doğası gereği akut (kısa süreli) veya kronik (uzun süreli) olabilir. Akut akciğer iltihabı ile ilişkili hastalıklar arasında akut akciğer enfeksiyonları, pnömoni ve akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) bulunur. Kronik akciğer iltihabı ile ilişkili hastalıklar arasında amfizem, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), pulmoner fibroz ve akciğer kanseri bulunur. Herkes akciğer iltihabı geliştirebilir, ancak kişinin bu durumu geliştirme şansını artıran belirli risk faktörleri vardır. Aynı risk faktörleri, bir kişinin durumu olduğunda akciğer iltihabını daha da kötüleştirebilir.
adımlar
Yöntem 1/3: Patojenler ve Havadaki Maddelerden Kaynaklanan Riskin Azaltılması
Adım 1. Mantar ve bakteri patojenlerine maruziyetinizi azaltın
Patojenler hastalığa neden olabilen mikroorganizmalardır. Bazı bakteri ve mantar türleri akciğer iltihabına neden olabilir. Bu patojenlerin bazılarına maruz kalma, mesleki veya çevresel koşullarla ilişkilidir. Örneğin, "Hot Tub Lung" ve "Farmer's Lung", küfle ilişkili iki tür akciğer iltihabının ortak adlarıdır. Küf, yeterince nemli olan hemen hemen her yerde büyüyebilir. Çevre Koruma Ajansı'na (EPA) göre, "küf kontrolünün anahtarı nem kontrolüdür."
- Evinizde küflenmeyi önlemeye yardımcı olmak için nemi %30-60 arasında tutun.
- Küf bulursanız, etkilenen yüzeyi bir deterjanla temizleyin ve yüzeyi tamamen kurulayın.
- Alanları uygun şekilde yalıtarak yoğuşmayı önleyin. Lavabo sıçramalarının halıyı nemli tutabileceği banyolara veya mutfaklara halı döşemekten kaçının.
- Küflü alanları temizlerken maske veya solunum cihazı gibi uygun kişisel koruyucu ekipman kullanın.
Adım 2. Viral patojenlere maruz kalma ve duyarlılığınızı azaltın
Grip, akciğerlerin enfeksiyonu ve iltihabı olan pnömoninin yaygın bir nedenidir. Çoğu grip vakası pnömoniye yol açmaz, ancak olanlar çok ciddi olabilir. Grip ve pnömoni aşılarla önlenebilir.
- Grip ve/veya pnömoni aşıları için aday olup olmadığınızı öğrenmek için sağlık uzmanınızla konuşun.
- Grip ve/veya pnömonisi olan kişilerle temastan kaçının.
- Grip ve/veya zatürree olan kişilerle temas etmeniz gerekiyorsa maske, eldiven veya önlük gibi uygun koruma kullanın.
Adım 3. Ortamdaki hava kirleticilerine maruz kalmanızı azaltın
Ortam hava kirleticileri açık havada bulunur ve doğal süreçlerden, yangınlardan ve endüstriyel işlemlerden kaynaklanır. Altı kirletici, EPA tarafından kriter hava kirleticileri olarak belirlenmiştir. Bunlara nitrojen oksitler, kükürt dioksitler, ozon, partikül madde, karbon monoksit ve kurşun dahildir. Bunlar EPA tarafından izlenir ve bir dizi düzenlemeye tabidir. 10 mikrometreden küçük parçacıklar, akciğerlerin derinliklerine inebildikleri için özellikle zararlıdır. Maruz kalma, önceden akciğer rahatsızlıkları olanlar için özellikle sorunlu olabilir.
- Yaşadığınız bölgedeki Hava Kalitesi İndeksini izleyebilirsiniz. Bu bilgiler ve bazı maruz kalma yönergeleri https://www.airnow.gov/ adresinde mevcuttur.
- Aerosol haline gelmiş partiküllerin veya kimyasal buharların bulunduğu bir ortamda bulunacaksanız, uygun koruyucu ekipman giymeniz önemlidir.
- Bir maske veya solunum cihazı için hazırlanın. Mesleki Sağlık ve Güvenlik İdaresi (OSHA), belirli maruziyetler için hangi maskelerin veya solunum cihazlarının en iyi olduğu konusunda yönergeler sağlar.
Adım 4. İç mekan hava kirleticilerine maruz kalmanızı azaltın
İç mekan hava kirleticilerine maruz kalmak baş ağrısına, yorgunluğa ve bir dizi diğer spesifik olmayan semptomlara neden olabilir. Bu bazen işçilerin tüm binalarının hastalanmasına neden olur. Yaygın olarak karşılaşılan iç mekan hava kirleticileri arasında yanma ürünleri, uçucu organik bileşikler ve formaldehit bulunur.
- Temiz dış hava ile evinizi uygun şekilde havalandırın.
- Mümkünse kirleticilerin kaynağından kurtulun.
- Bir ev hava temizleyicisi takın.
Yöntem 2/3: Sağlık Bakımınızın Kontrolünü Elinize Alın
Adım 1. Tıbbi durumunuz hakkında kendinizi eğitin
Tıbbi durumlarınızın akciğer iltihabı ile nasıl ilişkili olabileceğini anlamak için kendinizi eğitmeniz önemlidir. İnternette Mayo Clinic, The American Lung Association, The American Heart Association, Cancer.gov ve Cancer.org gibi birçok yararlı kaynak bulunmaktadır. Bu kaynaklar, özel olarak meslekten olmayan kişi için yazılmış bilgilere sahiptir.
- Teşhislerinizi yazın veya sağlık uzmanınızın teşhislerinizi yazmasını sağlayın.
- Tıbbi durumunuzu daha iyi anlamak için sağlık uzmanınıza kaynaklar hakkında danışın.
Adım 2. Mevcut ilaçlarınızı doktorunuzla tartışın
Kemoterapi, radyasyon ve bazı ilaçlar akciğer iltihabına katkıda bulunabilir. Size bu durum teşhisi konduysa, akciğer iltihabını azaltmaya yardımcı olabilecek başka ilaçlar da vardır. Herhangi bir ilaç veya tedaviden kaynaklanan risklerin ne olduğunu bilmek önemlidir.
- Tüm ilaçlarınızın ve tedavilerinizin adlarını yazın veya sağlık uzmanınızın yazmasını sağlayın.
- Alabileceğiniz belirli ilaçlar ve tedaviler hakkında bilgi almak için kaynak isteyin.
Adım 3. Akciğer iltihabını azaltmak için mevcut ilaçlar hakkında bilgi alın
Akciğer iltihabını ve ilişkili durumları tedavi etmek için kullanılabilecek bir dizi ilaç mevcuttur. Tedavi için kullanılan ilaç türü, özel teşhisinize bağlıdır. Örneğin, zatürreniz varsa, enfeksiyona neden olan patojenleri yok etmeye yardımcı olacak antibiyotikler reçete edilecektir. Akciğer fibrozunuz varsa, hastalığı yavaşlatmak için daha az ilaç seçeneği vardır, ancak ilaç pazarına yeni tedaviler girmektedir. Akciğer iltihabını azaltabilen veya ilgili hastalıkları tedavi etmek için kullanılan ilaçların bir listesi aşağıda gösterilmiştir.
- Beklometazon dipropionat (KOAH ve astımı tedavi etmek için kullanılan inhale kortikosteroid)
- Flutikasion propiyonat (KOAH ve astımı tedavi etmek için kullanılan inhale kortikosteroid)
- Flunisolid (KOAH ve astımı tedavi etmek için kullanılan inhale kortikosteroid)
- Budesonid (KOAH ve astım tedavisinde kullanılan inhale kortikosteroid)
- Mometazon (KOAH ve astımı tedavi etmek için kullanılan inhale kortikosteroid)
- Siklesonid (KOAH ve astımı tedavi etmek için kullanılan inhale kortikosteroid)
- Metilprednizon (KOAH ve astım tedavisinde kullanılan oral steroid)
- Prednizolon (KOAH ve astım tedavisinde kullanılan oral steroid)
- Prednizon (KOAH ve astım tedavisinde kullanılan oral steroid)
- Hidrokortizon (KOAH ve astım tedavisinde kullanılan oral steroid)
- Deksametazon (KOAH ve astım tedavisinde kullanılan oral steroid)
- Cromolyn sodyum (KOAH tedavisinde kullanılan inhale nonsteroid)
- Nedokromil sodyum (KOAH tedavisinde kullanılan inhale nonsteroid)
- Amoksisilin (bakteriyel pnömoniyi tedavi etmek için kullanılan antibiyotik)
- Benzilpenisilin (bakteriyel pnömoniyi tedavi etmek için kullanılan antibiyotik)
- Azitromisin (bakteriyel pnömoniyi tedavi etmek için kullanılan antibiyotik)
- Pirfenidon (pulmoner fibrozisin neden olduğu akciğer skarını yavaşlatmak için kullanılan ilaç)
- Nintedanib (pulmoner fibrozisin neden olduğu akciğer skarını yavaşlatmak için kullanılan ilaç)
- Seftriakson (zatürree ve solunum yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılan antibiyotik)
- Ek oksijen (çok çeşitli akciğer rahatsızlıklarında semptomları hafifletmek için kullanılır)
Yöntem 3/3: Yaşam Tarzı Değişiklikleri Yapma
Adım 1. Sigarayı bırakın
Sigara, akciğer iltihabı, amfizem, kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve akciğer kanseri için önemli bir risk faktörüdür. Dumanın içerdiği kimyasallar sadece kansere neden olmaz, aynı zamanda bağışıklık sisteminin işleyişini de değiştirir. Sigarayı bırakmak zor olabilir, ancak doğru destek ve planlama ile mümkündür. Kontrol edemediğiniz akciğer iltihabına katkıda bulunabilecek birçok faktör vardır, ancak sigara içmek bunlardan biri değildir - sigarayı bırakmak, akciğerlerinizi sağlıklı tutmak için aktif olarak yapabileceğiniz bir şeydir.
- Hedeflerinizi ve sigara içmeyle ilgili sevmediğiniz şeyleri yazmayı düşünün.
- Bir destek sistemi toplayın. Arkadaşlarınız ve ailenizle sigarayı bırakma planlarınızı tartışın. Etrafınızı sizi destekleyebilecek kişilerle kuşatın.
- Bir sigara bırakma uzmanına danışın. Sigarayı bırakma uzmanları, başarılı olmak için bir saldırı planı oluşturmanıza yardımcı olabilir.
Adım 2. Bağışıklık sisteminizi sağlıklı tutun
Zatürre gelişimi için önemli bir risk faktörü, zayıflamış veya bastırılmış bir bağışıklık sistemidir. HIV/AIDS'li, organ nakli alıcıları olan veya uzun süreli steroid tedavisi gören kişiler en yüksek risk altındadır. Bağışıklık sisteminizin olabildiğince iyi çalıştığından emin olmak için atabileceğiniz bazı adımlar vardır.
- Yeterli miktarda C Vitamini aldığınızdan emin olun. C vitamini ve çinkonun insan bağışıklık sistemini iyileştirdiği ve ayrıca zatürre ve diğer enfeksiyonların sonuçlarını iyileştirdiği gösterilmiştir.
- Yeterli uyku almak. Araştırmalar, yeterince uyumayan kişilerin enfeksiyonlara daha yatkın olduğunu ve hastalandıktan sonra daha yavaş iyileştiğini göstermiştir.
Adım 3. Sağlıklı bir kiloyu koruyun
İnsanlarda yapılan hiçbir çalışma, akciğer iltihabını obezite ile doğrudan ilişkilendirmemiş olsa da, hayvanlarda yapılan araştırmalar, akciğerlerdeki iltihaplanma ile yağ dokusu tarafından üretilen kimyasallar arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Obezitenin enfeksiyonlara yatkınlığı ve çevresel faktörlerin neden olduğu akciğer hasarını da artırabileceği düşünülmektedir.
- Haftada 150-300 dakika orta düzeyde egzersiz yapın. Tempolu yürüyüş ve yüzme, ılımlı egzersiz örnekleridir.
- Sağlıklı beslenmeyi planlayın. Besin içeriği yüksek besinler tüketin. İşlenmiş gıdalardan ve alkolden kaçının. Sağlıklı bir beslenme planı oluşturmak için yardıma ihtiyacınız varsa, bir diyetisyenle konuşun.
- Tutarlı ol. Sağlıklı beslenme planınıza bağlı kalmak, egzersiz yapmak ve kendinizi bir destek grubuyla çevrelemek uzun vadeli başarıyı gerçeğe dönüştürebilir.
- Akdeniz diyeti, ciğerleriniz de dahil olmak üzere vücuttaki iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
- Kırmızı et ve süt ürünleri iltihaplı olabilir. Bunları mümkün olduğunca sınırlamaya çalışın veya bitki bazlı bir diyete geçin.
Adım 4. Akciğerlerinizi özellikle ameliyattan sonra egzersiz yapın
Akciğerlerinizi çevreleyen kaslar egzersizle güçlendirilebilir. Bu, birçok insanın ameliyattan sonra risk altında olduğu enfeksiyonları ve zatürreyi önleyebilir. Derin, hatta nefes almak ciğerlerinizi salgılardan temiz tutabilir ve ciğerlerinizi güçlendirebilir. Bazı durumlarda, bir teşvik spirometresi ve bir egzersiz listesi alacaksınız. Akciğerlerinizi egzersizle ilgili olarak sağlık uzmanınızın tavsiyelerine uymak önemlidir.
