Birçok insan tetanoz aşısına aşinadır, ancak aşıyı ne zaman yaptırmanız gerektiğini biliyor musunuz? ABD'de ve gelişmiş dünyanın geri kalanında tetanoz vakaları, yüksek aşılama oranları nedeniyle nadirdir. Toprakta, kirde ve hayvan dışkısında bulunan bakteriyel bir toksinin neden olduğu bir hastalık olan tetanozun tedavisi olmadığı için aşı önemlidir. Bu toksik bakteri, ısıya ve birçok ilaç ve kimyasala karşı dirençli olduğundan öldürülmesi çok zor sporlar oluşturur. Tetanoz sinir sistemini etkiler ve özellikle çene ve boyun kaslarında ağrılı kas kasılmalarına neden olur. Ayrıca nefes almayı engelleyebilir ve potansiyel olarak ölümcül hale getirebilir. Bu nedenlerle, ne zaman aşı olmanız gerektiğini anlamak önemlidir.
adımlar
Bölüm 1/3: Ne Zaman Tetanoz Aşısı Yapılacağını Bilmek
Adım 1. Belirli yaralanmalardan sonra tetanoz aşısı olun
Genellikle, bakteriyel toksinler vücuda tetanoz ile kontamine olmuş bir nesnenin neden olduğu derideki bir kırılma yoluyla girer. Tetanoza yatkın aşağıdaki yaralanmalardan veya yaralardan bir veya daha fazlasına sahipseniz, tetanoz aşısı yaptırmalısınız. Bunlar şunları içerir:
- Toprak, toz veya at gübresi ile gözle görülür şekilde kontamine olmuş herhangi bir yara.
- Delinme yaraları. Bu tür yaralara neden olabilecek nesneler arasında tahta kıymıkları, çiviler, iğneler, cam ve insan veya hayvan ısırıkları bulunur.
- Cilt yanıkları. İkinci derece (kısmi kalınlıkta veya kabarcıklı) ve üçüncü derece (tam kalınlıkta) yanıklar, birinci derece (yüzeysel) yanıklardan daha yüksek enfeksiyon riski altındadır.
- İki ağır nesne arasında sıkıştırarak dokuya zarar veren yaralanmaları ezin. Ayrıca vücudun bazı bölümlerine ağır nesneler düştüğünde de olabilir.
- Nekrotik veya ölü doku içeren yaralar. Bu tür dokularda kan akışı yoktur, bu da enfeksiyon riskini artırır (ağır şekilde hasar görmüş doku ile birlikte). Örneğin, kangren (ölü vücut dokusu) bölgeleri enfeksiyon açısından yüksek risk altındadır.
- İçlerinde yabancı cisim bulunan yaralar. Kıymıklar, cam kırıkları, çakıl veya diğer nesneler gibi yabancı cisimlerin bulunduğu yaralar enfeksiyon açısından daha yüksek risk altındadır.
Adım 2. Tetanoz aşısı yaptırma zamanınızın gelip gelmediğini öğrenin
İlk seri tetanoz aşısını hiç almadıysanız (birincil aşı serisi) veya son tetanoz aşınızı ne zaman yaptırdığınızdan emin değilseniz, gidip tetanoz aşısı olmalısınız. Eğer yaralandıysanız, tetanoz aşısı yaptırmanız gerekip gerekmediğini merak ediyor olabilirsiniz. Aşağıdaki durumlarda tetanoz aşısına ihtiyacınız olacaktır:
- Yaranıza “temiz” bir cisim neden oldu, ancak son tetanoz aşınız 10 yıldan fazla bir süre önceydi.
- Yaranıza "kirli" bir nesne neden oldu ve son tetanoz aşınız 5 yıldan fazla oldu.
- Yaranın "temiz" veya "kirli" bir nesneden kaynaklanıp kaynaklanmadığından emin değilsiniz ve son tetanoz aşınız 5 yıldan uzun bir süre önceydi.
Adım 3. Hamileyken iğneyi yapın
Tetanoz antikorlarının bebeğinize geçmesine yardımcı olmak için 27-36 haftalık hamileyken tetanoz aşısı yaptırmalısınız.
- Doktorunuz muhtemelen hamileliğinizin üçüncü trimesterinde inaktive edilmiş Tdap (Tetanoz, Dipteri ve Boğmaca) aşısını önerecektir.
- Daha önce Tdap aşısı olmadıysanız ve hamilelik sırasında yaptırmadıysanız, doğumdan hemen sonra aşı olmalısınız.
- Hamileyken kirli bir kesik veya yara alırsanız, muhtemelen tetanoz aşısı yaptırmanız gerekecektir.
Adım 4. Aşı olun
Tetanozu "tedavi etmenin" en iyi yolu, ilk etapta onu önlemektir. Çoğu insan aşıya karşı ciddi reaksiyonlar yaşamaz, ancak birkaç yaygın hafif reaksiyon vardır. Bunlara enjeksiyon bölgesinde lokalize şişlik, hassasiyet ve kızarıklık dahildir, ancak bunlar genellikle 1-2 gün içinde iyileşir. Fazladan bir tetanoz takviyesi almak için endişelenme. Çekimi yapmadan önce çekimler arasında 10 yıl beklemezseniz genellikle sorun olmaz. Tetanoza karşı koruyan birkaç aşı vardır. Onlar:
- DTaP. Difteri, tetanoz ve boğmaca (boğmaca) aşısı (DTaP) genellikle bebeklere 2, 4 ve 6 aylıkken ve yine 15 ila 18 aylıkken verilir. DTap, küçük çocuklar için çok etkili bir aşıdır. Çocukların 4 ila 6 yaşları arasında başka bir güçlendiriciye ihtiyacı olacak.
- Tdap. Zamanla, tetanozdan korunma azalır, bu nedenle daha büyük çocukların destek aşısı olmaları gerekir. Tam bir tetanoz dozu ve daha düşük miktarlarda difteri ve boğmacaya sahiptir. 11 ila 18 yaş arasındaki tüm kişilerin, tercihen 11 veya 12 yaşlarında, güçlendiriciyi almaları tavsiye edilir.
- Td. Bir yetişkinseniz, korunmak için her 10 yılda bir Td (tetanoz ve difteri) güçlendirici aşı yaptırın. Bazı insanlar 5 yıl sonra koruyucu antikor seviyelerini kaybedebileceğinden, derin, kontamine bir yara alırsanız ve 5 yıldan uzun süredir aşı yaptırmadıysanız, aşılama önerilir.
Bölüm 2/3: Tetanozu Öğrenmek ve Tetanoz'u Tanımak
Adım 1. Kimlerin tetanoz kapma olasılığının olduğunu ve nasıl yayıldığını öğrenin
Neredeyse tüm tetanoz vakaları, hiç tetanoz aşısı yaptırmamış kişilerde veya 10 yıllık aşılarını yaptırmayan yetişkinlerde görülür. Hastalık insandan insana bulaşmaz, bu da onu diğer aşı ile önlenebilir hastalıklardan çok farklı kılar. Bunun yerine, vücuda genellikle bir delinme yoluyla giren bakteri sporları tarafından yayılır. Bunlar, kas spazmlarına ve sertliğine neden olan güçlü bir nörotoksin yapar.
- Tetanozdan kaynaklanan komplikasyonlar, aşılanmamış kişilerde veya sanayileşmiş ülkelerde yetersiz bağışıklığa sahip yaşlı erişkinlerde en yüksektir.
- Ayrıca, özellikle gelişmekte olan bir ülkede yaşıyorsanız, doğal bir afetten sonra tetanoz riskiniz artabilir.
Adım 2. Tetanoz riskinizi azaltın
Bir yaralanma veya yara alır almaz temizleyin ve dezenfekte edin. Yeni yaraları dezenfekte etmeyi 4 saatten fazla geciktirirseniz, tetanoz enfeksiyonu olasılığını artırırsınız. Bu, yaraya cildi delen, bakterileri ve kalıntıları yaranın derinliklerine itebilen ve onu bakterilerin büyümesi için ideal bir ortam haline getiren bir nesneden kaynaklanıyorsa daha da önemlidir.
Tetanoz aşısına ihtiyacınız olup olmadığına karar vermek için yaranıza neden olan cismin temiz mi kirli mi olduğuna dikkat edin. Kirli veya kontamine bir nesnenin üzerinde kir/toprak, tükürük veya dışkı/dışkı bulunurken temiz bir nesne yoktur. Bir nesnenin üzerinde bakteri olup olmadığını mutlaka bilemeyeceğinizi unutmayın
Adım 3. Gelişmekte olan semptomların farkında olun
Tetanozun kuluçka süresi 3 ila 21 gün arasında değişmekle birlikte ortalama 8 gündür. Tetanoz şiddeti, I'den IV'e kadar dereceli bir skala ile belirlenir. Semptomların ortaya çıkması ne kadar uzun sürerse, hastalığın o kadar hafif olması muhtemeldir. Tetanozun yaygın semptomları (görünüş sırasına göre) şunları içerir:
- Çene kaslarının spazmı (genellikle "çene" olarak adlandırılır)
- Boyun sertliği
- Yutma güçlüğü (disfaji)
- Karın kaslarının tahta benzeri sertliği
Adım 4. Tetanozun diğer semptomlarını tanıyın
Tetanoz tanısı yalnızca semptomlarının tanınmasına dayanır. Tetanoz teşhisi koyabilecek hiçbir kan testi yoktur, bu nedenle herhangi bir semptoma dikkat etmek önemlidir. Ayrıca ateş, terleme, yüksek tansiyon veya hızlı kalp atış hızı (taşikardi) fark edebilirsiniz. Aşağıdakiler dahil olası komplikasyonları anlayın:
- Solunumu zorlaştırabilen laringospazm veya ses tellerinin spazmı
- Kemik kırıkları
- Nöbetler/konvülsiyonlar
- Anormal kalp ritimleri
- Uzun süreli hastanede kalmanın bir sonucu olarak pnömoni gibi ikincil enfeksiyonlar
- Akciğerlerde pulmoner emboli veya kan pıhtıları
- Ölüm (bildirilen vakaların %10'u ölümcüldür)
Bölüm 3/3: Tetanoz Tedavisi
Adım 1. Tıbbi yardım alın
Tetanozunuz olduğunu düşünüyorsanız veya şüpheleniyorsanız, derhal tıbbi tedavi alın. Bu tıbbi bir acil durumdur ve hastaneye yatırılmanız gerekir çünkü tetanozun ölüm oranı yüksektir (%10). Hastanede size tetanoz immün globulin gibi bir tetanoz antitoksin verilecek. Bu, sinir dokusuna henüz bağlanmamış olan herhangi bir toksini etkisiz hale getirecektir. Yara iyice temizlenecek ve gelecekteki enfeksiyonları önlemek için bir tetanoz aşısı alacaksınız.
Tetanoz ile enfekte olmak size gelecekteki enfeksiyonlara karşı bağışıklık sağlamaz. Bunun yerine, tekrar almamak için tetanoz aşısı olmanız gerekecek
Adım 2. Tedavinizin seyrini bir doktorun belirlemesini sağlayın
Tetanoz teşhisi koyabilecek kan testleri yoktur. Bu nedenle, laboratuvar testleri hastalık değerlendirmesinde yararlı değildir. Bu nedenle, çoğu doktor bekle ve gör yaklaşımını benimsemez, bunun yerine enfeksiyondan şüpheleniliyorsa agresif tedaviyi tercih eder.
Doktorlar tanılarını esas olarak mevcut semptomlara ve klinik belirtilere dayandırırlar. Semptomlar ne kadar şiddetli olursa, eylem süreci o kadar hızlı olur
Adım 3. Tetanoz semptomlarını tedavi edin
Tetanozun tedavisi olmadığı için tedaviler semptomlara ve ortaya çıkan komplikasyonlara yöneliktir. Damardan, enjeksiyonla veya ağızdan antibiyotik verilecek ve ayrıca kas spazmlarını kontrol etmek için ilaçlar alacaksınız.
- Kas spazmlarını kontrol etmek için kullanılan ilaçların bazıları, benzodiazepin grubundan (diazepam (Valium), lorazepam (Ativan), alprazolam (Xanax) ve midazolam (Versed) gibi) sakinleştiricileri içerir.
- Antibiyotikler genellikle tetanoza karşı etkili değildir, ancak Clostridium tetani bakterilerinin üremesini önlemek için reçete edilebilirler. Bu, toksinlerin üretimini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
