Vaskülit, vücudunuzun yanlışlıkla kendi kan damarı duvarlarına saldırması ve iltihaplanmaya neden olmasıyla sonuçlanan bir hastalıktır. Bir hastalığın kendisinden ziyade, genellikle dev hücreli arterit, aşırı duyarlılık vasküliti, poliarteritis nodosa veya Kawasaki hastalığı gibi başka bir durumun belirtisidir. Bununla birlikte, bu hastalıklar için teşhis süreci benzerdir, bu nedenle semptomları izleyin ve ardından doktorunuzu görmek için randevu alın.
adımlar
Bölüm 1/3: Belirtileri İzlemek
Adım 1. Ateşe dikkat edin
Bu durum genellikle, teknik olarak 98.6 °F (37.0 °C) normal vücut sıcaklığının üzerinde olan bir ateşe neden olur. Sıcak hissediyorsanız ve terleme ve titreme arasında geçiş yapıyorsanız, sıcaklığınızı bir termometre ile kontrol etmelisiniz.
Ateşiniz 39 °C'nin üzerindeyse doktorunuzu arayın veya acil bakımı ziyaret edin
Adım 2. Baş ağrılarına ve diğer ağrılara dikkat edin
Bu durum, genellikle karın ve herhangi bir eklem dahil olmak üzere vücudunuzun çeşitli bölgelerinde ağrıya neden olabilir. Bu durumun bir sonucu olarak baş ağrısı da yaşayabilirsiniz. Özellikle eklem ağrısı yaşayabilirsiniz, ancak bu, sahip olduğunuz vaskülitin türüne bağlıdır.
Sadece vücudunuzda genel bir ağrı hissedebilirsiniz veya belirli bir kasta belirli bir ağrı hissedebilirsiniz
Adım 3. İştahsızlık ve kilo kaybı olup olmadığına bakın
Kilo kaybına neden olabilen bu rahatsızlığınız varsa, yemek yemek istemeyebilirsiniz. Kilo alıp almadığını görmek için tartıyı kendiniz kontrol edin veya incelmeye çalışmadan kıyafetleriniz aniden gevşemeye başlarsa not alın.
Bu belirti bir dizi durumu gösterebilir, ancak istemeden kilo verdiğinizi fark ederseniz yine de doktora gitmelisiniz
Adım 4. Günler veya haftalar boyunca yorgunluk ve bitkinliğe dikkat edin
Tabii ki, herkes arada sırada biraz uykulu ya da bitkin olur. Bununla birlikte, haftalarca süren ve sizi yıpranmış hissettiren daha yaygın bir yorgunluğunuz varsa, doktorunuzla konuşmalısınız.
Örneğin, belki haftalardır ayağınızı oraya sürüklüyormuşsunuz, hiç enerjiniz yokmuş gibi hissediyorsunuz
Adım 5. Cildinizde mor kan lekeleri, topaklar ve ülser olup olmadığını kontrol edin
Bu durumla, derinin altında patlayan kan damarlarının oluşturduğu küçük kan havuzları olan "purpura" adı verilen belirgin kırmızımsı-mor lekeler geliştirebilirsiniz. Ayrıca cildinizin altında topaklar veya ağzınızda ülserler fark edebilirsiniz. Vasküliti olan her kişide kızarıklık gelişmese de, bu durumun bir göstergesi olabilir.
- Purpura küçük, mor iğneler veya büyük yamalar olabilir. "Patlayan kan damarları" kulağa rahatsız edici gelse de, lekelerin kendileri genellikle zararlı değildir.
- Ağız ülserleri, genellikle diş etlerinde veya yanaklarda görülen küçük ağrılı noktalardır.
- İdrarınızda kan lekeleri de görünebilir.
Adım 6. Nefes darlığı için acil bakımı veya acil servise gidin
Akciğerleriniz etkilenebilir ve derin bir nefes alamıyormuş gibi hissetmenize neden olabilir. Ayrıca öksürük gelişebilir. Aslında pnömoni olmasa bile, doktor bir röntgen çektiğinde pnömoni benzeri belirtiler bile gösterebilirsiniz.
- Nefes almakta ciddi zorluk çekiyorsanız, kesinlikle acil servise gidin.
- Hatta kan tükürebilirsin. Eğer yaparsanız, doktorunuzu arayın. Kanama durmazsa, acil servise gidin.
Adım 7. Vücudunuzdaki karıncalanma ve uyuşmayı fark edin
Sinirleriniz etkilenirse, uzuvlarınız uykudan uyanıyormuş gibi karıncalanma veya diğer anormal duyumlar yaşayabilirsiniz. Ayrıca, biraz ürkütücü olabilen, hareketlerinizi kontrol etmek için biraz uyuşukluk veya engellenmiş yeteneğiniz olabilir. Uyuşukluk, sinirlerinizin altta yatan vaskülitten etkilendiği anlamına gelir.
Ek olarak, uzuvlarınızda çekim ağrıları hissedebilirsiniz
Bölüm 2/3: Doktoru Ziyaret Etmek
Adım 1. Belirtiler yaşıyorsanız randevu alın
Semptomlar diğer hastalıklarda da yaygın olduğu için vaskülit teşhisi zordur. Bununla birlikte, bu semptomların bir kombinasyonunu yaşıyorsanız, testler vaskülit olmadığını gösterse bile teşhis için doktorunuzu ziyaret etmelisiniz.
Belirtilerinizin bir listesini yanınızda getirin. Bunları ne zaman ve ne sıklıkta deneyimlediğinizi not edin. Bu şekilde, doktorunuz semptomlar hakkında soru sorduğunda liste elinizde olur ve hiçbir şeyi unutmazsınız
Adım 2. Fizik muayeneyi bekleyin
Doktorunuz tansiyon testi de dahil olmak üzere fizik muayene yaparak başlayacaktır. Bu test, vaskülit tanısında önemlidir, çünkü yüksek tansiyon, böbreklerinizi etkileyen bu durumun bir türüne sahip olduğunuzu gösterebilir.
Adım 3. İdrar örneği vermeye hazır olun
Vaskülit teşhisinde hem idrar testi hem de serum kreatinin testi kritik öneme sahiptir. Bu test için bir bardağa işemeniz ve ardından numuneyi doktora vermeniz gerekecektir. Doktorunuzun ofisine gitmeden önce tuvalete gitmemek yardımcı olur, bu nedenle numune için yeterli idrarınız olur.
Doktor, idrarınızda olağandışı seviyelerde kan hücreleri ve/veya protein arayacaktır
Adım 4. Doktor muayenehanesindeyken kan vermeyi bekleyin
Doktor ayrıca kan testleri yapmak isteyecektir, bu nedenle oradayken kan aldırmanız gerekecektir. Doktor tam sayım yapacak ve kanınızda iltihaplanma belirtileri arayacaktır.
Tipik olarak, doktor yeterli kırmızı kan hücreniz olup olmadığını kontrol edecek ve farklı vaskülit türlerini gösteren belirli antikorları arayacaktır. Doktorunuz ayrıca bir kan kültürü yapabilir, böbrek fonksiyonunu kontrol edebilir, uyuşturucu kullanımı için tarama yapabilir ve Lyme hastalığı ve hepatit gibi durumları araştırabilir
Bölüm 3/3: Görüntüleme Testlerini ve Diğer Tanılamayı Kullanma
Adım 1. Bir veya daha fazla biyopsi bekleyin
Bu durumu kesin olarak teşhis etmenin en yaygın ve kesin yolu biyopsidir. Biyopsi, doktorun cildinizden veya diğer organlarınızdan küçük bir doku örneği alması ve ardından deri örneğini laboratuarda test etmesidir. Sahip olduğunuzu düşündükleri vaskülit türüne göre belirli bir biyopsi türü isteyeceklerdir.
- Bir cilt biyopsisi nispeten basit bir ayakta tedavi prosedürüdür. Doktor size lokal anestezi verecek ve bittiğinde birkaç dikiş atacaktır.
- Böbrek, sural sinir ve temporal arter gibi diğer biyopsiler hala lokal anestezi altında yapılır, ancak kısa bir hastanede kalış gerektirebilir.
- En komplike biyopsiler akciğerler ve beyindir ve bunların yapılması gerekiyorsa neredeyse kesinlikle hastanede kalmayı gerektirir. Doktorunuz bu organlardan sadece bir tür vaskülitiniz olduğunu düşünürse biyopsi isteyecektir. Bu biyopsileri diğer hastalıkları ekarte etmek için de kullanabilirler.
Adım 2. Röntgenler, MRI'lar, CT taramaları, PET taramaları ve/veya ultrasonlar için hazır olun
Vücudunuzun farklı bölgelerine bakan bu görüntüleme araçları, doktorunuzun durumunuzu daraltmasına yardımcı olabilir. Tipik olarak, hangi iç organlarınızın etkilendiğini belirlemek için bu farklı tarama türlerini kullanırlar.
- Bu durum için yaygın görüntüleme testleri arasında karın ultrasonu, göğüs röntgeni ve tam vücut MRI veya CAT taraması bulunur.
- Genellikle bu testler haricidir, yani anestezi veya insizyon gerektirmezler.
Adım 3. Bir ekokardiyogramın (EKG) gerekli olup olmadığını tartışın
Bu test doktora kalbinizin hareketli bir görüntüsünü gösterir. Kalbinizin olması gereken boyutta ve şekilde olduğundan emin olmak ve düzgün şekilde pompaladığından emin olmak için kullanırlar.
- Doktorlar, Doppler veya ultrason gibi kullandıkları teknolojiye bağlı olarak ekokardiyogramları farklı şekillerde gerçekleştirir.
- Tipik olarak, bu prosedürler invaziv değildir, ancak bir transözofageal ekokardiyograma ihtiyacınız olabilir. Bu durumda, doktorların kalbinizin daha doğrudan bir görüntüsünü alabilmesi için boğazınızdan esnek bir tüp beslenecektir.
Adım 4. Anjiyografi olarak da bilinen bir kan damarı röntgeni tahmin edin
Bir anjiyografi ile, doktor veya teknisyen önce bacağınızdaki bir artere bir kateter yerleştirecektir. İçeri girdikten sonra, kan damarlarınıza taşınacak bir boyayı kan damarınıza enjekte edecekler ve daha sonra röntgen çekecekler.
Bu işlem, doktora kan damarlarınızın tam bir resmini verir. Tipik olarak, kan damarınızın küçük bir kısmının biraz dışarı çıktığı anevrizmaları ararlar. Anevrizmaların varlığı, bir tür vaskülit olan Poliarteritis Nodosa'yı gösterebilir
Adım 5. Sinir iletim çalışmaları için hazırlanın
Diğer testlere ek olarak, nöropati varsa doktorunuz sinir iletim çalışmaları yapabilir. Bunlar, elektriksel uyarıların sinirlerden ne kadar hızlı geçtiğini ölçer. Bu tür çalışmalar genellikle ayakta tedavi bazında yapılır.
İpuçları
- Vaskülit ile kan basıncında bir artış da meydana gelebilir.
- Dev hücreli arterit genellikle büyük damar vasküliti ile, Kawasaki hastalığı orta damar vasküliti ile birlikte görülür ve aşırı duyarlılık genellikle küçük damar vasküliti ile görülür.
