Kolon kanseri en sık görülen üçüncü kanserdir. Ortalama bir insanın yaşamı boyunca bunu geliştirme şansı %4.5'tir. Bu nedenle tarama testleri çok önemlidir ve neyse ki kolon kanseri için tarama testleri çok etkilidir. Tarama ile kanser öncesi ve/veya kanserli lezyonlar mümkün olduğu kadar erken tespit edilebilir ve size lezyonları sorunlu veya yaşamı tehdit edici hale gelmeden önce çıkarmanız için en iyi şansı verir.
adımlar
Yöntem 1/2: Genel Nüfusu Tarama
Adım 1. Taramaya 50 yaşında başlayın
Genel popülasyon için (yüksek kolon kanseri riski taşıdığı belirlenmemiş olanlar), 50 yaşında taramaya başlanması önerilir. Göz önünde bulundurulması gereken seçenekler dışkı testidir (her 1-2 yılda bir önerilir), kolonoskopi (10 yılda bir tavsiye edilen daha invaziv bir test) veya sigmoidoskopi veya BT kolonografi (her ikisi de beş yılda bir önerilir. Kendi kişisel taramanız için seçeceğiniz hangisi tercihinize bağlı olacaktır.
Adım 2. Bir dışkı testi tercih edin
Dışkınızda hem kan hem de DNA testi yapılabilir ve pozitif bir test kolon kanseri olabileceğiniz şüphesini gösterir. Kolon kanseriniz olduğunu göstermez - sadece yüksek risk altında olduğunuz ve daha kapsamlı tıbbi değerlendirmeden geçmeniz gerektiği anlamına gelir. Dışkı testinin avantajı, kolay ve invaziv olmayan bir test olmasıdır. Dışkı örneğini/örneklerini evde (doktorunuz tarafından kaç adet istendiğine bağlı olarak) alabilir ve resmi değerlendirme için laboratuvara gönderebilirsiniz.
- Kan ve/veya olası kolon kanserini gösteren DNA için pozitif olan bir dışkı testi, daha fazla takip muayenesi gerektirir. Bu, kanseriniz olduğu anlamına gelmez, ancak daha fazla test yapılması gerektiğini gösterir.
- Negatif olan bir dışkı testi, kolon kanseri olma riskiniz çok düşük olduğu ve şu anda daha fazla araştırmaya ihtiyacınız olmadığı anlamına gelir.
- Kolon kanseri için seçtiğiniz tarama şekli buysa, her 1-2 yılda bir dışkı testi önerilir.
Adım 3. Kolonoskopi yaptırın
Kolonoskopi, kolon kanseri için alternatif bir tarama yöntemidir; basit bir dışkı testinden çok daha invazivdir, ancak aynı zamanda daha doğrudur. Kolonoskopi sırasında rektumunuzdan küçük bir tüp sokulur ve kalın bağırsağınızdan tamamen geçer. Tüpün ucunda bir kamera ve bir ışık bulunur ve doktorunuzun kolonunuzda olası kolon kanseri olduğundan şüphelenilen herhangi bir lezyon olup olmadığını görmesini sağlar. Normalde, kolonunuzdaki herhangi bir dışkıyı temizlemek için prosedürden önce ishali tetikleyecek ilaçlar almanız gerekir. Ayrıca muayene süresince normal olarak hafif sedasyon alırsınız ve prosedürü takip eden günün geri kalanında işinize geri dönemeyeceksiniz.
- Kolonoskopinin avantajı, herhangi bir şüpheli lezyonu yakalamada çok etkili olmasıdır (dışkı testinden daha etkilidir). Bu nedenle, dışkı testi için 1-2 yılda bir değil, her 10 yılda bir yalnızca birine ihtiyacınız vardır.
- Kolonoskopinin dezavantajı, daha karmaşık ve invaziv bir prosedür olmasıdır.
Adım 4. Diğer tarama modlarını düşünün
Çoğu insan, kolon kanseri taraması için bir araç olarak dışkı testini veya kolonoskopiyi tercih eder. Bununla birlikte, daha az yaygın olan bazı yöntemler arasında sigmoidoskopi (rektumunuzdan bir tüpün yerleştirildiği, ancak kolonunuzun yalnızca bir kısmını inceleyen daha kısa bir tüp olduğu) veya bir "CT kolonografisi" yer alır. kolonunuza bakan bir CT taraması.
- Sigmoidoskopinin dezavantajı, kolonunuzun tamamına bakmamasıdır. (Avantajı, tam kolonoskopiden daha az invaziv olmasıdır.)
- "BT kolonografi"nin dezavantajı, şüpheli bir lezyon fark edilirse, doktorunuzun bunu ilk elden görebilmesi için daha sonra kolonoskopi yaptırmanız gerekmesidir. (Avantajı, prosedürün invaziv olmamasıdır.)
- Bu tarama testlerinin her ikisi de, eğer tercih ederseniz, her beş yılda bir önerilir.
- Dışkıda gizli kan testi, doktorların dışkıda kan taraması yapmak için kullandıkları en yaygın yöntemdir. Dışkınızda kan varsa ve kilo veriyorsanız veya anemikseniz kolonoskopiye ihtiyacınız olabilir.
Yöntem 2/2: Riski Artmış Olanları Tarama
Adım 1. Artmış bir genetik riskiniz varsa, daha erken ve daha sık tarama alın
Kolon kanseri ile ilgili ilginç olan şey, çoğu vakanın genetikle ilgili olmamasıdır. Başka bir deyişle, bir aile üyesi (örneğin ebeveynlerinizden biri) kolon kanseri geçirmiş olsa bile, bu genellikle sizin için artmış bir risk anlamına gelmez. Aynı aileden iki kişi kolon kanserine yakalanırsa, kolon kanserinin en yaygın üçüncü kanser olduğu göz önüne alındığında, çoğunlukla tesadüftür (genetik değil). Bununla birlikte, toplam vakaların yaklaşık %5'ini oluşturan daha nadir genetik kolon kanseri vakaları vardır. Bunlara FAP (ailesel adenomatöz polipoz) ve Lynch Sendromu (HNPCC olarak da bilinir) dahildir.
- Kolon kanseri için yüksek genetik risk altında olabileceğinizi düşünüyorsanız, doktorunuza danışın.
- Bu kategoriye girdiğiniz teyit edilirse, daha genç yaşta ve daha sık kolon kanseri taramasına hak kazanırsınız.
- Taramanın başlayacağı kesin yaş ve sıklığı, vakadan vakaya değişecektir.
- Artmış bir genetik risk taşıdığınız tespit edilirse doktorunuz size gerekli bilgileri sağlayacaktır.
- FAP'li hastalar, yaklaşık 10 ila 12 yaşlarında esnek sigmoidoskopi veya kolonoskopi ile erken kolon kanseri taramasına başlamalıdır. Bu, yüksek kanser riski nedeniyle 30'lu ve 40'lı yaşlarında devam etmelidir.
- Lynch Sendromu veya HNPP'si olan hastalar için tarama, 20 ila 25 yaşlarında veya aile içinde en erken kolorektal kanser teşhisi yaşından beş yaş daha genç yaşta başlamalıdır.
Adım 2. Crohn hastalığınız veya ülseratif kolitiniz varsa doktorunuzla konuşun
Hem Chron hastalığı hem de ülseratif kolit, inflamatuar bağırsak hastalığının formlarıdır. Ne kadar süredir sahip olduğunuza ve hastalığınızın ciddiyetine bağlı olarak (tüm kolonunuzu veya sadece bir kısmını etkileyip etkilemediğine bağlı olarak), muhtemelen kolon kanseri geliştirme riskiniz biraz daha yüksektir. Yine, daha erken ve/veya daha sık kolon kanseri tarama testleri için uygun olabilirsiniz. Durumdan duruma değiştiği için doktorunuz size rehberlik edecektir.
Adım 3. Kolon kanseri için diğer risk faktörlerinin farkında olun
Fazla kilolu veya obez olan, hareketsiz bir yaşam tarzı süren, çok fazla kırmızı et veya işlenmiş et tüketen, sigara içen veya çok miktarda alkol tüketen kişilerin tümü kolon kanseri riski altındadır. Bu kişiler için tarama özellikle önemli olacaktır. Bununla birlikte, iyi haber şu ki, buradaki tüm risk faktörleri değiştirilebilir, yani bunları yaşam tarzınızdan en aza indirebilir veya ortadan kaldırabilirsiniz, bu da ileride kolon kanseri geliştirme şansınızı azaltacaktır.
Adım 4. Herhangi bir şüpheli semptomu derhal doktorunuza bildirin
Kolon kanserine işaret edebilecek belirtiler veya semptomlar fark ederseniz, doktorunuz muhtemelen daha sonra değil, araştırmalara devam etmenizi önerecektir. Farkında olmanız ve doktorunuza bildirmeniz gereken belirti ve semptomlar şunları içerir:
- İshal, kabızlık ve/veya daha dar dışkı dahil olmak üzere dışkı ve/veya bağırsak alışkanlıklarında değişiklik.
- Dışkıda rektumdan veya kandan kanama.
- Açıklanamayan kilo kaybı ve/veya olağandışı yorgunluk/anemi.
- Devam eden karın rahatlığı (kramplar, gaz veya kalıcı karın ağrısı gibi).
Adım 5. Geçmişte kolon kanseri geçirdiyseniz, tümör belirteçleri ile tarama yapın
Daha önce kolon kanseri geçirdiyseniz, kanser tedavinizi takiben "CEA" adı verilen bir tümör belirteci kan testi ile ölçülebilir ve belirli aralıklarla izlenebilir. Bu, yolun aşağısındaki olası tekrarları tespit etmeye (ve taramaya) yardımcı olur. Olası nüksleri mümkün olan en kısa sürede yakalamanız için size mümkün olan en iyi şansı vermek için muhtemelen diğer tarama yöntemleriyle birleştirilecektir.
